Ngày 21/08/2014, Tổng cục Lâm nghiệp – Bộ Nông nghiệp và Phát triển nông thôn Việt Nam, Tổ chức Quốc tế về Bảo tồn Thiên nhiên (WWF) và Trung tâm Con người và Thiên nhiên (PanNature) cùng tiến hành khởi động Dự án “Tiếp cận chung tới tiến trình VPA tại Việt Nam và Lào” nhằm hỗ trợ Chính phủ Việt Nam trong tiến trình đàm phán và thực hiện Hiệp định Đối tác tự nguyện (VPA) với Liên minh châu Âu trong khuôn khổ sáng kiến Tăng cường thực thi lâm luật, quản trị rừng và thương mại lâm sản (FLEGT), góp phần đưa ngành chế biến xuất khẩu gỗ Việt Nam phát triển bền vững và phù hợp với quy định quốc tế. Dự án được Hội đồng châu Âu và SIDA tài trợ, hỗ trợ cho chính phủ, các doanh nghiệp chế biến gỗ vừa và nhỏ, các tổ chức dân sự xã hội và các cộng đồng sống gần rừng ở các tỉnh biên giới với Lào hiểu biết và tuân thủ Quy định về gỗ của EU có hiệu lực từ 3/3/2013. Theo Quy định này, mọi sản phẩm gỗ xuất khẩu vào thị trường EU đều phải chứng minh được có nguồn gốc hợp pháp.
Việt Nam hiện đang là một nước nhập khẩu khoảng 40% nguyên liệu cho chế biến xuất khẩu từ nhiều nước trên thế giới. Việc kiểm soát gỗ nhập khẩu, đảm bảo đó là gỗ hợp pháp được khai thác hợp pháp theo quy định của nước xuất khẩu, là một yếu tố quan trọng trong hệ thống đảm bảo gỗ hợp pháp của Viêt Nam. Dự án có hợp phần tăng cường đối thoại chính sách với Lào, tăng cường các biện pháp kiểm soát từ khâu khai thác đến vận chuyển và buôn bán gỗ qua đường bên giới. Đây là những hoạt động rất cần thiết trong bối cảnh cả 2 nước đều đang đàm phán Hiệp định Đối tác Tự nguyện và đã ký Biên bản ghi nhớ Hợp tác Song phương về Lâm nghiệp.
“Việt Nam hiện có hàng triệu hộ nông dân tham gia trồng rừng nguyên liệu, hơn 3.500 doanh nghiệp chủ yếu là doanh nghiệp nhỏ và vừa tham gia chế biến và xuất khẩu. Để tránh cho các lô hàng đồ gỗ của Việt Nam xuất khẩu vào EU không phải khai báo nguồn gốc gỗ, Chính phủ Việt Nam phải cam kết thiết lập và vận hành được hệ thống kiểm soát, xác minh và cấp phép FLEGT một cách hiệu quả và tin cậy”, ông Nguyễn Bá Ngãi, Phó Tổng Cục trưởng Cục Lâm nghiệp được dẫn lời. “Dự án có ý nghĩa quan trọng trong bối cảnh đàm phán Hiệp định VPA giữa Việt Nam với EU đang đi vào giai đoạn cuối để kết thúc trong vào cuối năm nay”, ông Ngãi nhấn mạnh.
Thời gian qua, chính phủ Việt Nam đã rất quan tâm đến hoạt động tuyên truyền, tham vấn các bên liên quan về Hiệp định, nhưng quá trình này vẫn chưa đạt kết quả mong muốn do thiếu nguồn lực thực hiện. Ông Nguyễn Việt Dũng, Phó giám đốc PanNature cho biết: “Các tổ chức xã hội đã được nhìn nhận là một bên liên quan quan trọng của tiến trình đàm phán VPA/FLEGT giữa EU và các quốc gia liên quan. Ở Việt Nam, PanNature, với vai trò là thành viên sáng lập và điều hành mạng lưới VNGO-FLEGT, khẳng định sự quan tâm, tham gia và đóng góp tích cực ngày càng tăng của các tổ chức xã hội/NGOs đối với các hoạt động đàm phán và thực hiện VPA/FLEGT nói riêng và quản trị rừng ở Việt Nam nói chung. PanNature tin rằng dự án này sẽ cung cấp các kết quả và bài học tốt về tiếp cận cộng đồng cho thực hiện, giám sát thực thi lâm luật, quản trị rừng và thương mại lâm sản ở Việt Nam và đóng góp vào quá trình hoàn thiện chính sách lâm nghiệp của nhà nước.”
“Thông qua dự án, WWF sẽ thúc đẩy sự tham gia đầy đủ của các bên liên quan vào việc xây dựng, thực hiện và giám sát Hiệp định Đối tác Tự nguyện, đảm bảo Hiệp định khi được ký kết sẽ hoạt động hiệu quả, khả thi và phù hợp với các yêu cầu của hiệp định về tính minh bạch, công bằng, bền vững và trách nhiệm xã hội”, ông Lê Công Uẩn, cán bộ phụ trách dự án FLEGT, WWF-Việt Nam nói.
Hiệp định VPA/FLEGT là Hiệp định thương mại cấp Chính phủ giữa Việt Nam và Liên minh Châu Âu nhằm giải quyết các trở ngại trong việc sản xuất và xuất nhập khẩu các sản phẩm gỗ vào thị trường EU. Việt Nam bắt đầu tiến trình đàm phán Hiệp định này từ năm 2010 và cho đến thời điểm này đã đàm phán xong các nội dung cơ bản, bao gồm Khuôn khổ định nghĩa Gỗ hợp pháp, Chuỗi cung ứng, Hệ thống Đảm bảo Gỗ Hợp pháp, hệ thống cấp phép FLEGT và giám sát, đánh giá độc lập. Dự án kéo dài 4 năm, từ năm 2014 đến 2018 và sẽ được thực hiện ở Việt Nam và Lào, có sự tham gia của các bên liên quan khác nhau, từ các cộng đồng phụ thuộc vào rừng, các nhóm xã hội dân sự, các doanh nghiệp trong ngành chế biến và các cơ quan chính phủ.
Về WWF Quỹ Quốc tế về Bảo tồn Thiên nhiên (WWF) là một trong những tổ chức phi chính phủ về bảo tồn được đánh giá cao nhất, với 5 triệu người ủng hộ và một mạng lưới toàn cầu đang hoạt động trên hơn 100 quốc gia. Nhiệm vụ của WWF là ngăn chặn sự xuống cấp của môi trường thiên nhiên của trái đất và xây dựng một tương lai trong đó con người sống hoà hợp với thiên nhiên, bằng cách bảo tồn đa dạng sinh học của thế giới, đảm bảo rằng việc sử dụng bền vững những tài nguyên có thể tái sử dụng, và thúc đẩy việc giảm ô nhiễm và tiêu thụ lãng phí.
Về Tổng cục Lâm Nghiệp Việt Nam Tổng cục Lâm nghiệp Việt Nam (Vnforest) là cơ quan trực thuộc Bộ Nông nghiệp và Phát triển nông thôn, thực hiện chức năng tham mưu, giúp Bộ trưởng Bộ Nông nghiệp và Phát triển nông thôn quản lý nhà nước và thực thi nhiệm vụ quản lý nhà nước về lâm nghiệp trong phạm vi cả nước; quản lý, chỉ đạo các hoạt động dịch vụ công thuộc phạm vi quản lý của Tổng cục.
Về PanNature Trung tâm Con người và Thiên nhiên (PanNature) là tổ chức phi chính phủ, phi lợi nhuận hoạt động nhằm bảo vệ môi trường, bảo tồn sự đa dạng và phong phú của thiên nhiên, nâng cao chất lượng cuộc sống của cộng đồng địa phương thông qua tìm kiếm, quảng bá, thực hiện các giải pháp bền vững và thân thiện với môi trường.
