Mới đây, cuộc họp cấp lãnh đạo lần thứ nhất của Liên minh Hạ Long – Cát Bà đã diễn ra tại thành phố Hạ Long, tỉnh Quảng Ninh, với dự tham gia của lãnh đạo UBND tỉnh Quảng Ninh và thành phố Hải Phòng, Đại sứ Hoa Kỳ Ted Osius và lãnh đạo cấp cao của Tổ chức Bảo tồn Thiên nhiên quốc tế (IUCN).
Vịnh Hạ Long – Di sản Thiên nhiên Thế giới và Cát Bà – Khu Dự trữ Sinh quyển Thế giới được UNESCO công nhận là hai trong số những khu vực quan trọng nhất về kinh tế và sinh thái của Việt Nam, được thế giới biết đến bởi vẻ đẹp tự nhiên và những giá trị đa dạng sinh học quan trọng. Quảng Ninh và Hải Phòng giữ vai trò quan trọng trong việc quản lý Di sản Thiên nhiên Thế giới Vịnh Hạ Long và Khu Dự trữ Sinh quyển Thế giới Cát Bà, hai khu vực tạo thành một hệ sinh thái biến đổi đòi hỏi phải có sự hợp tác quản lý giữa các tỉnh. Để bảo tồn tính toàn vẹn tự nhiên của những cảnh quan mang tầm quốc tế này, Liên minh Hạ Long – Cát Bà đã ra đời nhằm xây dựng mối quan hệ hợp tác giữa chính phủ, doanh nghiệp và lãnh đạo địaphương nhằm thúc đẩy hoạt động bảo tồn và bảo vệ vịnh Hạ Long và quần đảo Cát Bà.
Liên minh này là một sáng kiến hợp tác công – tư do Hoa Kỳ tài trợ để thành lập Ban lãnh đạo gồm lãnh đạo chính quyền và doanh nghiệp để thúc đẩy hợp tác liên ngành trong bảo tồn Di sản Thiên nhiên Thế giới Vịnh Hạ Long và Khu dự trữ Sinh quyển Thế giới Cát Bà.
Cuộc họp này và việc thành lập Ban Lãnh đạo là một bước quan trọng đối với Liên minh vì ban Lãnh đạo này sẽ chịu trách nhiệm xác định tầm nhìn của Liên minh, thảo luận các vấn đề chính sách quan trọng và tư vấn chiến lược cho Ban Thư ký. Trong tương lai, ban lãnh đạo dự kiến sẽ họp 2 lần mỗi năm tại Quảng Ninh và Hải Phòng và có thể thành lập các nhóm công tác để giải quyết các chủ đề cụ thể có liên quan đến hoạt động của Liên minh.
Chính phủ Hoa Kỳ đã cung cấp hỗ trợ Liên minh Hạ Long – Cát bà thông qua Cơ quan Phát triển Quốc tế Hoa Kỳ (USAID) với khoản tài trợ có tổng trị giá 970 nghìn USD cho IUCN và Trung tâm Bảo tồn Sinh vật biển và Phát triển Cộng đồng (MCD), một tổ chức phi chính phủ của Việt Nam, để giúp huy động sự tham gia của các đối tác nhà nước và tư nhân cũng như các tổ chức ở cấp cơ sở nhằm bảo vệ và phục hồi môi trường Vịnh Hạn Long. IUCN giữ vai trò ban Thư ký và huy động sự tham gia của doanh nghiệp và công tác bảo vệ môi trường. MCD tập trung vào huy động sự tham gia của các bên có liên quan ở địa phương và nâng cao năng lực để quản lý tốt hơn tài nguyên thiên nhiên, đặc biệt là đánh bắt và nuôi trồng thủy sản.
Việc triển khai Liên minh được chia thành hai hợp phần: Liên kết với doanh nghiệp và Liên kết với địa phương và cộng đồng. Hợp phần Liên kết với doanh nghiệp của Liên minh được triển khai bởi Tổ chức Bảo tồn Thiên nhiên Quốc tế (IUCN điều phối hướng tới xây dựng quyết tâm chính trị để hành động và bảo vệ các giá trị nổi bật của khu vực hạ Long – Cát Bà thông qua việc thành lập Ủy ban Lãnh đạo Liên minh cấp cao do doanh nghiệp dẫn đầu bao gồm lãnh đạo các doanh nghiệp, chính quyền các tỉnh Quảng Ninh và thành phố Hải Phòng, các cơ quan liên ngành và Đại sứ quán Mỹ. Ủy ban này sẽ xây dựng tầm nhìn và tư vấn về kế hoạch hành động cho Liên minh. Các mục tiêu khác trong hợp phần bao gồm nâng cao nhận thức công chúng về thực trạng môi trường thông qua truyền thông, áp dụng bộ tiêu chuẩn chứng nhận cho các công ty du thuyền hoạt động trên các Vịnh, cải thiện chất lượng nước ở Hạ Long – Cát Bà, tư vấn kỹ thuật để hoàn thành các báo cáo trình lên UNESCO.
Hợp phần liên kết với địa phương và cộng đồng – Hợp phần thứ hai của Liên minh do Trung tâm Bảo tồn Sinh vật biển và Phát triển Cộng đồng (MCD) điều phối để kêu gọi sự tham gia của các bên liên quan ở Hạ Long và hỗ trợ người dân địa phương tham gia tạo điều kiện nuôi trồng thủy sản thân thiện với môi trường, xây dựng cơ sở bằng chứng để trao quyền cho các đối tác tại địa phương tham gia nhiều hơn vào hoạt động bảo vệ môi trường và chuẩn bị cho các tổ chức phi chính phủ địa phương tham gia sâu hơn nữa vào các vấn đề về môi trường.
Liên minh sẽ được phối hợp thực hiện cùng các cơ quan đối tác của chính phủ như Ủy ban Nhân dân tỉnh Quảng Ninh, Ủy ban Nhân dân thành phố Hải Phòng, Ban Quản lý vịnh Hạ Long và Ban Quản lý Khu dự trữ sinh quyển quần đảo Cát Bà, và các tổ chức phi chính phủ bao gồm tổ chức GreenID, Viện Phát triển và Quản lý châu Á, tổ chức Live and Learn, PanNature, và Trung tâm Nghiên cứu Môi trường và Cộng đồng…
