Từ ngày 14 đến ngày 16/3/2017, tại TP Vinh ( Nghệ An), Trung tâm Con người và Thiên nhiên cùng các tổ chức thành viên Liên minh Khoáng sản Việt Nam kết hợp cùng Viện Chiến lược Chính sách Tài nguyên và Môi trường (ISPONRE) và VCCI chi nhánh Nghệ An tổ chức hội thảo tập huấn “Tiếp cận Bộ tiêu chuẩn EITI 2016: Phân bổ nguồn thu công bằng và bảo hộ quyền lợi cộng đồng trong lĩnh vực khoáng sản cấp địa phương”.
Các đại biểu tham gia hội thảo cùng thảo luận về thực trạng quản lý khoáng sản tại Việt Nam từ một số khía cạnh chính: thuế, phí và phân bổ nguồn thu từ khai thác khoáng sản cấp địa phương, lợi ích cộng đồng và phản ánh từ phía doanh nghiệp.
Theo đó, Việt Nam được xem là quốc gia có nguồn tài nguyên khoáng sản phong phú với khoảng 60 loại khác nhau và hơn 500 điểm mỏ. Trong những năm qua, công nghiệp khai khoáng đóng góp từ 5-8% tổng GDP cả nước, nguồn thu từ dầu thô chiếm khoảng 20% ngân sách.
Tuy nhiên, tính bền vững trong phát triển ngành khai khoáng của Việt Nam chưa thực sự được đảm bảo, nhiều loại khoáng sản sẽ cạn kiệt trong tương lai gần. Hoạt động khai thác khoáng sản cũng gây nhiều hệ lụy tiêu cực cho môi trường và xã hội, tiềm ẩn những rủi ro không thể lường trước đối với cộng đồng địa phương, trong khi thu ngân sách từ khai thác khoáng sản không tương xứng.
Nhiều ý kiến chuyên gia cho rằng việc sử dụng và quản lý hiệu quả nguồn thu từ hoạt động khai thác khoáng sản được coi là điểm mấu chốt để hạn chế các tác động tiêu cực đối với kinh tế – xã hội. Khi kiểm soát không tốt, các thông tin liên quan không được công khai, minh bạch, nhà nước sẽ bị thất thoát nguồn thu từ khai thác tài nguyên, doanh nghiệp cũng sẽ phải chịu những chi phí không chính thức rất cao. Khi được quản lý tốt, nguồn thu từ ngành khoáng sản là động lực thúc đẩy tăng trưởng kinh tế toàn diện và là nguồn tài chính hỗ trợ cho nhiều chương trình, phúc lợi xã hội.
Bên cạnh đó, các đại biểu tham gia hội thảo được giới thiệu các nguyên tắc cơ bản của EITI 2016 và thảo luận về việc áp dụng các nguyên tắc này để giải quyết các bất cập tồn tại nêu trên ở Việt Nam; Thảo luận định hướng các địa phương triển khai thực hiện và thí điểm áp dụng sáng kiến này ở cấp tỉnh trong thời gian tới.
Ngày 16/3, các đại biểu đi thực địa tại huyện Quỳ Hợp.
