Hội thảo “Giải pháp bảo tồn và phát triển bền vững bán đảo Sơn Trà, Đà Nẵng” do Trung tâm Con người và Thiên nhiên (PanNature), Trung tâm Bảo tồn Đa dạng sinh học Nước Việt Xanh (GreenViet) và Nhóm nghiên cứu – Giảng dạy Môi trường & Tài nguyên sinh vật (DN-EBR) thuộc Đại học Đà Nẵng cùng phối hợp tổ chức đã diễn ra tại Đại học Đà Nẵng, TP Đà Nẵng vào sáng 28/4.
Với tổng hòa của hệ sinh thái rừng gắn liền biển với những loài đặc hữu và rạn san hô, bán đảo Sơn Trà thuộc quận Sơn Trà, thành phố Đà Nẵng là nơi duy nhất ở Việt Nam hội tụ những giá trị sinh thái ngay tại một quận nội thành thuộc thành phố lớn cấp Trung ương. Sự thuận tiện trong việc thưởng thức những giá trị sinh thái mà không tách biệt với cuộc sống tiện nghi hiện đại khiến cho Bán đảo Sơn Trà trở thành một điểm đến lý tưởng đối với khách du lịch.
Là một phần của Vùng sinh thái Trường Sơn – một trong 200 vùng sinh thái tiêu biểu toàn cầu (WWF, 2010), bán đảo Sơn Trà là nơi trú ngụ của nhiều loài sinh vật độc đáo với 985 loài thực vật bậc cao có mạch, gần 380 loài thú thuộc nguồn gen quý, hiếm cần ưu tiên bảo tồn. Khu vực biển xung quanh bán đảo Sơn Trà còn có hệ sinh thái san hô và cỏ biển quan trọng với 191 loài san hô cứng tạo rạn, 72 loài rong biển và 03 loài cỏ biển. Bán đảo Sơn Trà là nơi dễ dàng nhất trên thế giới có thể quan sát Voọc chà vá chân nâu – loài đẹp nhất trong các loài linh trưởng trên thế giới do có nhiều màu sắc nhất trong các loài voọc. Đây là loài đặc hữu của khu vực Đông Dương, ở Việt Nam chỉ còn lại khoảng 1.500 cá thể, trong đó, bán đảo Sơn Trà có khoảng 300 cá thể. Voọc chà vá chân nâu là loài nguy cấp (EN – Endangered Species) theo phân hạng của Tổ chức Bảo tồn Thiên nhiên quốc tế (IUCN), đứng thứ 4/7 trong thang Danh sách đỏ các loài có nguy cơ tuyệt chủng nhất trên thế giới được bảo vệ trên toàn thế giới1 và ở Việt Nam2. Không chỉ có hệ động thực vật phong phú, Sơn Trà còn được ví như “lá phổi xanh” điều tiết khí hậu và là bức bình phong chặn gió bão cho TP. Đà Nẵng.
Tuy nhiên, sự bùng nổ của du lịch lại đang đặt áp lực và đe dọa sự bền vững của hệ sinh thái Bán đảo Sơn Trà – nguồn giá trị chính khiến cho Sơn Trà hấp dẫn khách du lịch. Từng là một trong 10 khu rừng cấm của Việt Nam từ năm 1977, và đến năm 1992 được đổi thành tên Khu bảo tồn thiên nhiên Sơn Trà với tổng diện tích 4.439 ha. Tuy nhiên, đến nay diện tích rừng ưu tiên bảo tồn đa dạng sinh học tại Bán đảo Sơn Trà đã giảm đi gần một nửa. Đặc biệt cuối năm 2016, Bán đảo Sơn Trà được quy hoạch thành khu du lịch cấp quốc gia với diện tích ưu tiên tập rung phục vụ du lịch lên tới 1.056ha và phát triển ở đai độ cao dưới 200m so với mực nước biển, vốn là một phần sinh cảnh sống của loài Voọc chà vá chân nâu và nhiều loài động, thực vật khác.
Vậy giải pháp nào cho phát triển bền vững Bán đảo Sơn Trà của thành phố Đà Nẵng nhằm khai thác những giá trị kinh tế từ lợi thế đặc biệt không nơi nào có được nhưng vẫn bảo tồn nguyên vẹn hệ sinh thái bán đảo Sơn Trà là câu hỏi cấp thiết đặt ra không chỉ cho chính quyền Thành phố Đà Nẵng mà còn cho Chính phủ Việt Nam. Đây cũng là chủ đề của Hội thảo này.
Mục tiêu của Hội thảo là nhằm chia sẻ thông tin, quan điểm, tăng cường hiểu biết về giá trị hệ sinh thái, đa dạng sinh học của bán đảo Sơn Trà, Thành phố Đà Nẵng; Thảo luận các chính sách liên quan đến bảo tồn và phát triển tại Bán đảo Sơn Trà; và Tạo diễn đàn tham vấn đa bên nhằm tìm kiếm các giải pháp, sáng kiến cho phát triển bền vững bán đảo Sơn Trà.
Tài liệu hội thảo
Phát biểu chào mừng hội thảo
PGS.TS Võ Văn Minh
Tầm quan trọng của hệ sinh thái Bán đảo Sơn Trà: Giá trị nổi bật của đa dạng sinh học và hệ sinh thái
TS Vũ Ngọc Long – Nguyễn Trường Sinh
Quy hoạch phát triển bán đảo Sơn Trà và Một số vấn đề pháp lý liên quan
Nguyễn Hoàng Phượng – Phòng Nghiên cứu Chính sách (PanNature)
Những vấn đề cấp thiết trong bảo tồn và phát triển du lịch trên bán đảo Sơn Trà
KTS Hoàng Sừ
Du lịch bán đảo Sơn Trà – Định hướng phát triển bền vững
Ông Huỳnh Tấn Vinh – Chủ tịch Hiệp hội Du lịch Đà Nẵng
