Sóc Trăng là tỉnh nghèo thuộc vùng duyên hải Tây Nam Bộ. Trước đây, tại Sóc Trăng, một đai rừng ngập mặn tự nhiên đã được hình thành, chạy dài theo vùng ven biển và cửa sông Định An, Trần Đề – nơi dòng sông Hậu đổ ra biển; phân bố chủ yếu tại ba huyện: Cù Lao Dung, Vĩnh Châu và Long Phú. Hệ sinh thái rừng ngập mặn và tài nguyên vùng ven biển này đã đóng một vai trò rất quan trọng đối với sinh kế của người dân bản địa cũng như an ninh môi trường và phát triển kinh tế xã hội của địa phương.
Một phần diện tích đai rừng ngập mặn nói trên đã bị tàn phá trong chiến tranh chống Mỹ (từ năm 1958 – 1975), và sau đó đã được phục hồi đáng kể nhờ khả năng tái sinh tự nhiên xâm lấn theo bãi bồi và các chương trình trồng rừng phủ xanh. Tuy nhiên, trong hai thập kỷ vừa qua, hệ sinh thái rừng này đã bị suy giảm nghiêm trọng do phong trào phá rừng để lấy đất nuôi tôm xuất khẩu, sản xuất nông nghiệp và làm đê bao ven biển. Hàng ngàn hecta rừng ngập mặn đã bị chặt trắng, làm suy giảm khả năng phòng hộ ven biển, dẫn tới tài nguyên thủy sinh cạn dần; những thiệt hại do triều cường và thiên tai càng trầm trọng hơn. Kéo theo đó là những tác động tới đời sống của người dân như: giảm sút thu nhập, cuộc sống thêm khó khăn và nhiều mâu thuẫn xã hội mới nảy sinh. Những tổn hại về môi trường, kinh tế và xã hội của địa phương nói trên một phần do sự thiếu hụt các biện pháp đồng bộ nhằm quản lý, sử dụng và bảo vệ bền vững các nguồn tài nguyên vùng ven biển, trong đó bao gồm cả rừng ngập mặn. Đáng chú ý là trách nhiệm của chính quyền địa phương không được xác định rõ ràng và thực hiện nghiêm túc, nhất là trong bối cảnh việc mở rộng diện tích nuôi tôm đang được thúc đẩy như một ưu tiên quan trọng cho phát triển kinh tế địa phương.
Để góp phần giải quyết các vấn đề nói trên, UBND tỉnh Sóc Trăng đã phối hợp với Tổ chức hợp tác kỹ thuật Đức (GTZ) thực hiện dự án Quản lý nguồn tài nguyên thiên nhiên tỉnh Sóc Trăng giai đoạn 2007-2010. Chi cục Kiểm lâm tỉnh Sóc Trăng là cơ quan đầu mối điều hành và thực hiện dự án này tại địa phương. Dự án này nhằm mục đích đảm bảo cho cộng đồng địa phương được hưởng lợi từ cách thức quản lý va sử dụng bền vững tài nguyên vùng ven biển về cả khía cạnh kinh tế và sinh thái. Vì thế mục tiêu dự án sẽ nhằm thúc đẩy cơ chế đồng quản lý vùng ven biển giữa những người sử dụng tài nguyên (cộng đồng địa phương, người nuôi tôm) và chính quyền địa phương từ cấp xã, huyện đến tỉnh.
Dự án nhận thấy điều quan trọng để đạt được mục đích nói trên là cán bộ chính quyền địa phương các cấp và các tổ chức xã hội phải có những hiểu biết rõ ràng về quản lý bền vững tài nguyên vùng ven biển (Kết quả 5). Đồng thời họ và cộng đồng địa phương cũng phải có nhận thức đúng đắn về các vấn đề môi trường (Kết quả 6). Để kiểm chứng các kết quả này, dự án cần phải thu thập dữ liệu cơ sở thông qua một khảo sát hiện trường nhằm đánh giá mức độ nhận thức về môi trường cũng như hiểu biết về quản lý tài nguyên vùng ven biển của chính quyền địa phương, các tổ chức xã hội và người dân địa phương ở các thôn ấp của vùng dự án. Dự án cũng mong muốn hoạt động khảo sát này là cơ hội để huấn luyện và tăng cường năng lực cho cán bộ dự án cấp huyện về kỹ năng điều tra nhận thức môi trường và phân tích các kết quả, số liệu thu thập được.
Trung tâm Con người và Thiên nhiên (PanNature) đã được GTZ và Ban quản lý dự án lựa chọn là đơn vị tư vấn thực hiện hoạt động Đánh giá nhận thức môi trường và quản lý tài nguyên ven biển tỉnh Sóc Trăng sau khi đề xuất kỹ thuật của PanNature được Cố vấn trưởng và Ban quản lý dự án chấp thuận. Từ ngày 05 đến 20 tháng 5 năm 2008, nhóm 03 chuyên gia của PanNature đã phối hợp với Ban quản lý dự án cấp tỉnh, huyện và xã trực tiếp thực hiện hoạt động nói trên tại thành phố Sóc Trăng và 2 huyện dự án (Cù Lao Dung, Vĩnh Châu và Long Phú). Báo cáo kỹ thuật này trình bày kết quả đánh giá hiện trường về nhận thức môi trường và quản lý vùng ven biển của cộng đồng địa phương vùng duyên hải tỉnh Sóc Trăng nơi các dự án nói trên đang được triển khai.
Mời quý vị đọc báo cáo trực tuyến:
Hoặc tải bản điện tử của ấn phẩm tại đây: File PDF (1.841 Kb)
Xem thêm thông tin về dự án tại website: http://czm-soctrang.org.vn/vn/
