Can thiệp dựa trên nguyên tắc thị trường của sáng kiến chi trả dịch vụ môi trường rừng (DVMTR) đã biến các chức năng và quá trình cơ bản của hệ sinh thái rừng được giao dịch như một loại hàng hóa mới, đặc biệt tại Việt Nam.
Thực hiện nghiên cứu thực địa cấp địa phương tại 03 tỉnh Quảng Nam, Kon Tum và Lào Cai, nhóm tác giả báo cáo “Chính sách chi trả dịch vụ môi trường rừng và tác động đến hệ thống quản lý lâm nghiệp địa phương” đã xem xét, đánh giá tình hình thực hiện và tác động của chính sách chi trả DVMTR trong thực tế, đặc biệt trong bối cảnh tái cơ cấu ngành lâm nghiệp và hướng tới mục tiêu quản trị rừng tốt hơn trong tương lai. Kết quả nghiên cứu chỉ ra rằng, chính sách chi trả dịch vụ môi trường rừng ở Việt Nam là một chính sách cột mốt và đồng bộ nhất của ngành lâm nghiệp trong năm năm trở lại đây.
Tuy nhiên, từ một khung thống nhất quốc gia, chính sách này đang được “địa phương hóa” một cách rõ nét trong quá trình thực hiện. Sự kế thừa và gắn kết chặt chẽ của chính sách này vào hệ thống tổ chức – thể chế quản lý lâm nghiệp địa phương tất yếu đã dẫn tới những thay đổi lớn, như sự hình thành nên các cơ cấu, chức năng và mối quan hệ mới hoặc có thể phá vỡ những kết nối hệ thống đang tồn tại từ cấp tỉnh, huyện, xã và thậm chí là cộng đồng ở các địa phương.
Những thay đổi này, tùy từng bối cảnh cụ thể, hoặc sẽ làm tăng cường, hoặc sẽ làm suy yếu vai trò, chức năng vốn có của các bên liên quan trong hệ thống quản lý lâm nghiệp; từ đó ảnh hưởng trực tiếp tới tính minh bạch, công bằng và hiệu quả của chi trả DVMTR tại cấp cơ sở. Những hiểu biết đúng đắn về thể chế vận hành chi trả DVMTR và tác động của nó đến quản trị rừng địa phương là cơ sở để nhóm tác giả đưa ra một số gợi ý trong việc nhận diện, phân tích và xây dựng một hệ thống đánh giá đầy đủ hiệu quả và tác động của chính sách chi trả DVMTR đến môi trường, kinh tế và xã hội trong thực tế.
Những thảo luận chính sách trong tài liệu này còn nhằm mục đích đóp góp cho quá trình sửa đổi nội dung Nghị định 99/2010/NĐ-CP, các hướng dẫn thực hiện liên quan cũng như thúc đẩy các sáng kiến xây dựng hệ thống giám sát – đánh giá về kết quả thực hiện, hiệu quả và tác động thực hiện chính sách chi trả DVMTR trong thực tế tại Việt Nam.
Tải tài liệu tại đây (File PDF) >>
Đọc báo cáo trực tuyến:
