Những con đập thủy điện đầu tiên đang được xây dựng trên hạ nguồn dòng chính sông Mê Công. Cùng lúc đó, hàng loạt dự án bơm nước, chuyển nước sông Mê Công phục vụ nông nghiệp đã được khởi động trở lại trên lãnh thổ Campuchia và Thái Lan. Điều đáng nói là tất cả các dự án này đều được triển khai khi vẫn còn nhiều quan ngại từ các quốc gia trong lưu vực. Với rất nhiều tác động tiềm tàng đã được cảnh báo rộng rãi, việc các quốc gia tiếp tục theo đuổi mục tiêu riêng trong sử dụng nguồn nước sông Mê Công sẽ bỏ lỡ cơ hội để cả khu vực có thể tối đa hóa lợi ích nhằm phát triển hài hòa, đảm bảo an ninh năng lượng, an ninh nguồn nước, an ninh lương thực và an ninh sinh thái vì sự thịnh vượng chung.
Nằm ở cuối nguồn sông Mê Công, Việt Nam chắc chắn là quốc gia sẽ chịu nhiều rủi ro nhất từ hoạt động sử dụng nguồn nước của các nước thượng nguồn, bất kể vì mục tiêu gì, thủy điện hay tưới tiêu nông nghiệp. Hiện nay, khi Lào mới khởi động những dự án thủy điện đầu tiên, Thái Lan và Campuchia vẫn đang trong giai đoạn khởi động các dự án chuyển nước lớn, vẫn chưa phải là quá muộn để nhìn nhận lại cơ hội cải cách chính sách nhằm phát triển một kế hoạch lưu vực chung với mục tiêu giảm thiểu tác động lên con người và hệ sinh thái, đồng thời đảm bảo nhu cầu phát triển của tất cả các bên.
Cùng chia sẻ mối loi ngại trước những thách thức mà lưu vực Mê Công đang phải đối mặt, vào ngày 04/11/2016, Trung tâm Con người và Thiên nhiên (PanNature), Tổ chức Bảo tồn Thiên nhiên Quốc tế (IUCN) và Trung tâm Stimson đã phối hợp tổ chức Tọa đàm “Cơ hội sử dụng hiệu quả nguồn nước trong lưu vực Mê Công và gợi ý chính sách cho Việt Nam”. Với sự tham gia của các đại biểu đến từ các cơ quan hoạch định chính sách, các cơ quan nghiên cứu, đối tác phát triển và báo chí, buổi tọa đàm đã chia sẻ những phân tích, bình luận về chủ đề này trên cơ sở những diễn biến mới trong lưu vực sông Mê Công và khu vực.
Tài liệu tham khảo:
Bài trình bày: Một số dự án chuyển nước trong hạ lưu vực sông Mê Công – thực tại và vấn đề
Ông Nguyễn Nhân Quảng, Chuyên gia Quản lý Lưu vực sông
Xem Video clip
Báo cáo: Chuyển nước trong hạ lưu vực sông Mê Kông và áp lực lên Đồng bằng sông Cửu Long
Bài trình bày Quy hoạch năng lượng chiến lược toàn lưu vực và khuyến nghị chính sách đối với Việt Nam – Ông Brian Eyler và Bà Courtney Weatherby, Trung tâm Stimson
Xem Video clip
Báo cáo: Letters from the Mekong: A Call for Strategic Basin-Wide Energy Planning in Laos
Video phần trình bày Các cơ chế và triển vọng hợp tác về nguồn nước trên lưu vực Mê Công – Ông Jake Brunner, IUCN
