Thực hiện chương trình phối hợp giữa Liên hiệp các Hội Khoa học và Kỹ thuật (Liên hiệp Hội) Hà Giang với Ủy ban Mặt trận Tổ quốc Việt Nam (UB MTTQVN) tỉnh Hà Giang về việc triển khai các hoạt động của dự án “Tăng cường giám sát thực thi chính sách bảo vệ môi trường (BVMT) trong lĩnh vực khai thác khoáng sản tại tỉnh Hà Giang và tỉnh Quảng Trị” do OXFAM và Liên minh Khoáng sản Việt Nam hỗ trợ; Ngày 20/9/2018, Liên hiệp Hội Hà Giang đã phối hợp với UB MTTQVN tỉnh Hà Giang tổ chức Hội nghị thường niên cấp tỉnh: Thảo luận về công tác thu – chi phí BVMT trong khai thác khoáng sản trên địa bàn tỉnh Hà Giang. Tham dự hội nghị có Lãnh đạo UB MTTQVN tỉnh Hà Giang, Trưởng Ban Kinh tế Ngân sách HĐND tỉnh, Lãnh đạo các Sở/ngành của tỉnh: Tài chính, Tài nguyên – Môi trường, Cục Thuế tỉnh; Lãnh đạo Trung tâm Phát triển và Hội nhập (CDI); đại diện UBND các huyện: Bắc Mê, Yên Minh, đại biểu xã Mậu Duệ, xã Minh Sơn, địa bàn trọng điểm khai thác khoáng sản của tỉnh Hà Giang.
Hội nghị được tổ chức nhằm: Nâng cao vai trò trách nhiệm của các cấp, các ngành, cơ quan quản lý nhà nước cấp tỉnh, huyện; các tổ chức, doanh nghiệp khai thác khoáng sản về chấp hành, thực thi chính sách pháp luật BVMT; thúc đẩy việc thực hiện công khai, minh bạch trong công tác thu nộp, phân bổ, sử dụng nguồn thu phí BVMT trong khai thác khoáng sản trên địa bàn tỉnh; kiến nghị giải pháp thực hiện công tác quản lý nhà nước về tài nguyên khoáng sản và BVMT, công khai, minh bạch về thu, chi nguồn thu phí BVMT, đảm bảo phí BVMT được sử dụng đúng mục đích, hiệu quả theo quy định của nhà nước hiện hành.
Theo Báo cáo số 47/BC-UBND ngày 27/02/2018 của UBND tỉnh Hà Giang, trên địa bàn tỉnh Hà Giang hiện nay có 70 giấy phép khai thác khoáng sản do Bộ Tài nguyên và Môi trường và UBND tỉnh Hà Giang cấp còn hiệu lực (trong đó, Bộ TN&MT cấp 03 giấy phép; UBND tỉnh Hà Giang cấp 67 giấy phép); trong đó có 45 giấy phép khai thác khoáng sản kim loại, 25 giấy phép khai thác khoáng sản vật liệu thông thường. Hoạt động khai thác khoáng sản đã đóng góp một phần nguồn thu cho ngân sách của tỉnh (năm 2017 đạt 318 tỷ đồng, xấp xỉ 20% tổng thu ngân sách của tỉnh; trong đó: thuế tài nguyên 266 tỷ đồng, phí BVMT 52 tỷ đồng); góp phần giải quyết việc làm cho một bộ phận lao động tại địa phương. Xong, khai thác khoáng sản đã để lại những hệ lụy tiêu cực đến môi trường, xã hội và đời sống của cộng đồng dân cư trong khu vực bởi mất đất, mất rừng, làm suy giảm, cạn kệt, ô nhiễm nguồn nước cho sản xuất và sinh hoạt của người dân trong vùng; đất canh tác dần dần bị thoái hóa, vùi lấp không cho thu hoạch; môi trường sống bị ảnh hưởng do khí thải, bụi, tiếng ồn; kết cấu hạ tầng giao thông bị hư hỏng, xuống cấp nghiêm trọng, việc đi lại của người dân trong vùng gặp nhiều khó khăn, nguy cơ sạt lở đất, lũ ống, lũ quét luôn thường trực sảy ra.
Tại Hội nghị, đại biểu đã nêu nhiều ý kiến thảo luận về công tác chấp hành thực thi pháp luật về BVMT của doanh nghiệp khai thác khoáng sản trên địa bàn; trách nhiệm thực hiện công khai, minh bạch về nguồn thu, chống thất thoát nguồn thu; công tác phân bổ, sử dụng nguồn thu phí BVMT trong lĩnh vực khai thác khoáng sản trên địa bàn tỉnh Hà Giang và tại địa bàn của 2 huyện: Bắc Mê, Yên Minh; 2 xã: Minh Sơn, Mậu Duệ thuộc vùng trọng điểm khai thác khoáng sản của tỉnh, cũng như đưa ra các giải pháp nhằm cải thiện trong công tác quản lý, phân bổ và sử dụng nguồn thu phí BVMT hiệu quả trong những năm tới.
Kết thúc Hội nghị, Thường trực Ủy ban MTTQ tỉnh Hà Giang luận: Các cấp, ngành của tỉnh cần tăng cường hơn nữa công tác kiểm tra, thanh tra việc thực thi trách nhiệm BVMT của doanh nghiệp khai thác khoáng sản trên địa bàn; từng bước thực hiện công khai, minh bạch thông tin về nguồn thu, phân bổ, sử dụng nguồn thu phí BVMT trong lĩnh vực khai thác khoáng sản; ưu tiên việc phân bổ, sử dụng nguồn thu thuế và phí BVMT để đầu tư cho công tác bảo vệ, cải tạo, phục hồi môi trường, đầu tư xây dựng công trình phúc lợi, phát triển kinh tế cho cộng đồng dân cư địa phương nơi khai thác khoáng sản. Kiến nghị HĐND tỉnh cần tăng cường công tác giám sát chuyên đề về quản lý, sử dụng nguồn thu thuế và phí BVMT, đảm bảo nguồn phí BVMT phải được sử dụng đúng mục đích, hiệu quả, tại địa bàn chịu ảnh hưởng bởi hoạt động khai thác khoáng sản. Kiến nghị Bộ Tài nguyên – Môi trường, UBND tỉnh Hà Giang không xem xét phê duyệt cấp phép thêm cho các doanh nghiệp khai thác khoáng sản trên địa bàn tỉnh Hà Giang nói chung và trên địa bàn huyện Bắc Mê nói riêng; có chính sách quản lý, sử dụng hiệu quả tài nguyên khoáng sản quốc gia phục vụ cho lợi ích chung của xã hội, hướng tới mục tiêu phát triển bền vững ngành công nghiệp khai khoáng nước nhà.
Cao Hồng Kỳ, Liên hiệp Hội Hà Giang
