Khuyến nghị chính sách: Đề xuất điều chỉnh mẫu biểu kê khai thuế trong lĩnh vực khai thác khoáng sản nhằm cải thiện công khai và đối chiếu số liệu tài chính do bà Lê Thu Mai, Phó vụ trưởng, Vụ Kê khai và Kế toán thuế, Tổng cục thuếvà các cộng sự ông Nguyễn Ngọc Quang và bà Nguyễn Minh Phương cán bộ nghiên cứu chính sách của Trung tâm Con người và Thiên nhiên (PanNature) thực hiện năm 2018 với sự hỗ trợ tài chính của Tổ chức Oxfam.
Trong bối cảnh thu ngân sách Nhà nước hiện nay gặp nhiều khó khăn, trong đó thất thu ngân sách từ lĩnh vực khai thác khoáng sản được đánh giá là rất lớn, việc điều chỉnh mẫu biểu kê khai thuế là thực sự cần thiết, góp phần nâng cao hiệu quả thu và giảm thiểu thất thoát cho ngân sách nhà nước trong lĩnh vực khoáng sản thông qua tăng cường tính công khai, minh bạch các khoản thu, tạo môi trường kinh doanh công bằng hơn cho các doanh nghiệp khai khoáng nhờ có sự đối chiếu và giám sát giữa sản xuất kinh doanh và thu, nộp thuế.
Đồng thời, việc điều chỉnh biểu mẫu kê khai thuế theo hướng tách nguồn thu từ khoáng sản sẽ giúp quản lý cơ sở dữ liệu có mức độ phân tách cao đối với các chỉ tiêu cụ thể, phục vụ cho công tác quản lý nhà nước trong lĩnh vực khai thác khoáng sản, đặc biệt tại những địa phương có tiềm năng khai thác nguồn thu từ khoáng sản lớn.
Kinh nghiệm từ một số quốc gia áp dụng Sáng kiến Minh bạch trong ngành công nghiệp khai thác (EITI) cho thấy có tỷ lệ thuận giữa thu ngân sách và minh bạch thông tin trong khai thác khoáng sản nhờ cơ chế đối chiếu dữ liệu. Cụ thể, báo cáo EITI 2017 chỉ ra rằng, Nigieria sẽ truy thu được 2,4 tỷ đô la Mỹ và tăng thu 10 tỷ đô la Mỹ mỗi năm nhờ minh bạch các thông tin liên quan đến toàn bộ chu trình của dự án khai thác (Secretariat, 2017).
Nhóm nghiên cứu đề xuất bổ sung thêm một số chỉ tiêu đối với 04 tờ khai hiện nay về (i) Thuế giá trị gia tăng; (ii) Thuế thu nhập doanh nghiệp; (iii) Thuế tài nguyên; (iv) Phí bảo vệ môi trường vì xét thấy việc sửa đổi, bổ sung một số mẫu biểu kê khai thuế theo hướng tách nguồn thu ngân sách từ khoáng sản là cần thiết và có ý nghĩa thực tiễn lớn.
Đề nghị trích dẫn: Lê Thu Mai và các cộng sự, 2018. Đề xuất điều chỉnh mẫu biểu kê khai thuế trong lĩnh vực khai thác khoáng sản nhằm cải thiện công khai và đối chiếu số liệu tài chính. Khuyến nghị chính sách của Trung tâm Con người và Thiên nhiên và Liên minh Khoáng sản.
Quý độc giả quan tâm có thể download file pdf Khuyến nghị tại đây hoặc đọc trực tuyến tại đây.
