Ngày 18/6/2021, Trung tâm Con người và Thiên nhiên (PanNature) công bố Báo cáo “Chưa lối thoát – Nạn buôn bán ĐVHD trước và trong đại dịch tại Việt Nam” nhằm cung cấp góc nhìn về vấn nạn buôn lậu ĐVHD trước và trong thời Covid-19, từ đó đề xuất một số giải pháp ưu tiên nhằm ngăn chặn nguy cơ bùng phát các dịch bệnh có nguồn gốc từ ĐVHD trong tương lai. 

Báo cáo được thực hiện với các khảo sát được thực hiện tại 20 tỉnh, thành trong hai năm 2019–2020. Trong đó, PanNature tập trung vào các cơ sở, tụ điểm buôn bán ngà voi, hổ, rùa và chim hoang dã. Theo kết quả khảo sát, tình trạng buôn bán các sản phẩm có nguồn gốc từ ĐVHD tại nhiều địa phương vẫn không có biến chuyển tích cực trong giai đoạn trước và sau thời điểm Chỉ thị số 29/CT-TTg được ban hành. Một số chợ ĐVHD vẫn hoạt động công khai, thậm chí buôn bán các loài động vật quý hiếm được ưu tiên bảo vệ. Đặc biệt, vấn nạn buôn bán các sản phẩm từ ngà voi rất sôi động, xuất hiện tại nhiều tỉnh thành ở cả ba miền. Hoạt động nuôi nhốt ĐVHD tại nhiều trang trại cũng chưa được kiểm soát chặt về mặt thú y, vệ sinh, tiềm ẩn nhiều nguy cơ lây lan dịch bệnh. 

“Rất nhiều dịch bệnh trong quá khứ đã được chứng minh là do lây nhiễm từ động vật hoang dã. Chính hoạt động buôn bán, vận chuyển, sử dụng bất hợp pháp các loài này đã tạo điều kiện cho việc phát tán, lây lan các ổ virus nguy hiểm. Việt Nam đã và đang thực hiện phòng, chống Covid-19 rất hiệu quả. Tuy nhiên, chúng tôi hy vọng Chính phủ sẽ tiếp tục có những chỉ đạo sát sao hơn nữa nhằm kiểm soát chặt hoạt động buôn bán ĐVHD bất hợp pháp, đặc biệt cần đóng cửa vĩnh viễn những tụ điểm, khu chợ buôn bán ĐVHD bất hợp pháp vốn tồn tại nhiều năm nay, góp phần hạn chế tối đa nguy cơ lây lan, bùng phát các bệnh truyền nhiễm từ động vật trong tương lai”, ông Trịnh Lê Nguyên, Giám đốc PanNature cho biết.  

Nhằm hạn chế nguy cơ bùng phát các dịch bệnh có nguồn gốc từ động vật, Báo cáo đề xuất một số  giải pháp ưu tiên như đóng cửa toàn bộ các chợ, địa điểm buôn bán ĐVHD bất hợp pháp; thắt chặt việc quản lý hoạt động nuôi nhốt ĐVHD vì mục đích thương mại kết hợp với việc nghiên cứu, đánh giá và lập danh mục các loài được phép gây nuôi; kiểm soát hoạt động quảng cáo, giao bán sản phẩm ĐVHD bất hợp pháp trên các phương tiện thông tin đại chúng và nền tảng thương mại điện tử; khuyến khích cơ quan báo chí đẩy mạnh tuyên truyền phòng chống buôn bán ĐVHD bất hợp pháp và không cổ súy các món ăn hay phương thuốc có nguồn gốc từ ĐVHD.

Thông cáo báo chí: Tiếng Việt, Tiếng Anh.