Mùa khô 2015-2016, Hạ lưu vực sông Mê Kông nói chung và Đồng bằng Sông Cửu Long (ĐBSCL) của Việt Nam nói riêng trải qua một đợt hạn hán lịch sử. Hạn hán ở ĐBSCL càng thêm khốc liệt khi khiến nước mặn xâm nhập sâu vào trong đất liền gây ảnh hưởng nghiêm trọng tới sản xuất nông nghiệp và đời sống kinh tế xã hội. Có nhiều nguyên nhân dẫn đến tình trạng này, trong đó, tác động của El Nino cực đoan và những tác động tích lũy của các dự án phát triển trên thượng lưu sông Mê Kông được coi là những nguyên nhân chính. Bên cạnh hệ thống thủy điện công suất lớn của Trung Quốc ở vùng đầu nguồn sông Mê Kông (Lan Thương) và 12 đập thủy điện đang hoặc sẽ được xây dựng trên dòng chính Hạ lưu vực, các kế hoạch lấy/chuyển nước sông Mê Kông để tưới, mở rộng diện tích canh tác đất nông nghiệp của các quốc gia trong khu vực đang đặt ĐBSCL vào những nguy cơ nghiêm trọng trong tương lai.
Với sự hỗ trợ và tổ chức của Trung tâm Con người và Thiên nhiên (PanNature), Quỹ Các Hệ Sinh thái Trọng yếu (CEPF) và Chương trình Đối tác vì Môi trường Mê Kông (MPE), tháng 5/2016, một chuyến khảo sát thực địa Hạ lưu vực sông Mê Kông đã được thực hiện tại Campuchia và một số tỉnh Đông Bắc Thái Lan. Chuyến đi nhằm tìm hiểu thực trạng và kế hoạch sử dụng nước sông Mê Kông với nỗ lực mở rộng diện tích tưới phục vụ phát triển nông nghiệp tại Campuchia và Thái Lan trong mối liên hệ với tình trạng hạn hán và giảm lũ tại Đồng bằng sông Cửu Long.
Nhóm khảo sát đã tìm hiểu về dự án tưới Vaico tại Campuchia và một số dự án lấy nước trong lưu vực Mê Kông ở vùng Đông Bắc Thái Lan, gặp gỡ và phỏng vấn đại diện một số viện nghiên cứu, trường đại học, cơ quan quản lý nhà nước, Ban Thư ký Ủy hội sông Mê Kông, các tổ chức phi chính phủ và cộng đồng địa phương.
Báo cáo “Chuyển nước trong Hạ lưu vực sông Mê Kông & áp lực lên Đồng bằng sông Cửu Long” được tổng hợp từ kết quả chuyến đi, có bổ sung một số thông tin liên quan tới phát triển nông nghiệp và nhu cầu tưới tiêu tại các vùng liên quan trong Hạ lưu vực sông Mê Kông, đồng thời đưa ra một số nhận xét ban đầu cùng với kiến nghị về các hoạt động mà Việt Nam cần xem xét trong hợp tác Mê Kông.
Đọc trực tuyến Ấn phẩm:
Hoặc tải Ấn phẩm tại đây: File PDF (3.17Mb)
