Vùng cao nguyên đá vôi phía Bắc gồm 4 tỉnh: Hà Giang, Tuyên Quang, Cao Bằng, Bắc Kạn có tổng diện tích tự nhiên trên 25.000km2, chiếm 7,68% diện tích cả nước. Khu vực này có hơn 2,2 triệu người thuộc trên 28 dân tộc khác nhau sinh sống . Với điều kiện địa hình chia cắt phức tạp, khí hậu tương đối khắc nghiệt, hàng năm hứng chịu nhiều thiên tai, khu vực này còn gặp nhiều khó khăn trong phát triển kinh tế – xã hội so với mặt bằng chung của cả nước.
Cũng như nhiều địa phương khác, khoáng sản được xác định là một trong những thế mạnh, mũi nhọn để phát triển kinh tế, xóa đói giảm nghèo ở khu vực này. Trên thực tế, mối quan hệ giữa tăng trưởng của ngành khoáng sản và phát triển kinh tế nhiều lúc trái chiều. Bên cạnh đó, khai thác khoáng sản ở nhiều nơi đã vượt ngoài khả năng kiểm soát của chính quyền địa phương, ảnh hưởng lớn đến môi trường, gây những xáo trộn, bất ổn cả về trước mắt và lâu dài đối với cuộc sống người dân.
Xem Những điểm nóng khoáng sản ở vùng cao nguyên đá vôi phía Bắc ở bản đồ lớn hơn. Nhấn vào từng điểm để có thêm thông tin chi tiết.
Khai thác khoáng sản ở nhiều nơi trong vùng cao nguyên đá vôi phía Bắc đã và đang để lại những hậu quả lớn lên môi trường và cộng đồng địa phương. Khoảng 6 vạn người dân thị xã Cao Bằng và hàng ngàn người dân khác ở hạ nguồn sông Bạc (Hà Giang), suối Tốc Lù (Bắc Kạn) vẫn phải hàng ngày dùng nước sinh hoạt nhiễm độc cyanua do nạn khai thác vàng đầu nguồn các con sông, suối. Nhiều nơi, người dân lật tung cả những thửa ruộng màu mỡ của mình để kiếm quặng. Họ đã tự biến mình thành “quặng tặc” trên chính thửa ruộng của mình. Điều đáng lo ngại là nạn khai thác quặng bất hợp pháp hoặc khai thác có phép nhưng thiếu sự giám sát ở các tỉnh vùng cao nguyên đá vôi phía Bắc vẫn đang tiếp diễn và có xu hướng mở rộng.
Tài liệu này tổng hợp các thông tin về tình hình khai thác khoáng sản ở địa bàn 4 tỉnh thuộc vùng cao nguyên đá vôi phía Bắc. Nguồn thông tin chính được tập hợp từ các báo điện tử và các cổng thông tin của địa phương trong thời gian 3 năm trở lại đây. Bên cạnh đó, các chuyến điền dã của nhóm cán bộ Trung tâm Con người và Thiên nhiên cũng bổ sung thêm các cứ liệu, bằng chứng. Chúng tôi hy vọng tài liệu này sẽ giúp độc giả có cái nhìn đầy đủ hơn về bức tranh khoáng sản ở khu vực cao nguyên đá vôi phía Bắc.
